การเมืองระหว่างประเทศนาทีนี้ ไม่มีเรื่องใดร้อนแรงไปกว่า “สงครามยูเครนกับรัสเซีย” ที่หลายคนทั่วโลกผวา ว่าอาจเป็นจุดเริ่มต้นของสงครามโลกครั้งที่ 3 (World War 3 หรือ WWIII) และดันแฮชแท็ก #UkraineRussia ขึ้นอันดับหนึ่งเทรนด์ทวิตเตอร์โลก รวมทั้งแฮชแท็กอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง เช่น #Zelenskiy และ #UkraineUnderAttack ก็ติดท็อปเท็นเทรนด์ทวิตเตอร์โลกตามไปด้วยตลอดช่วงสัปดาห์ที่ผ่านมา
ประธานาธิบดีวลาดิเมียร์ ปูติน ผู้นำรัสเซีย
ล่าสุดเมื่อวานนี้ (24 กุมภาพันธ์ 2565) ประธานาธิบดี “วลาดิเมียร์ ปูติน” ผู้นำรัสเซีย ประกาศส่งทหารหน่วยปฏิบัติการพิเศษไปยังพื้นที่ภูมิภาคดอนบัสในยูเครน เพื่อทำให้ภูมิภาคดังกล่าวไร้ทหารยูเครน ในความหมายโดยพฤตินัยหมายถึงการที่ผู้นำรัสเซีย “ประกาศสงครามกับยูเครน”
รถถังในภูมิภาคคาร์เคียฟของยูเครน ถูกถ่ายไว้เมื่อ 10 กุมภาพันธ์ 2022
และผลจากการประกาศดังกล่าว ก็ทำให้รัสเซียเปิดฉากยิงถล่มยูเครนแบบเต็มรูปแบบ แบบโนสนโนแคร์ยูเอ็น (UN) ทั้งทางบกและอากาศ ไม่ว่าจะทางทิศเหนือ ใต้ และตะวันออก จนถึงขณะนี้มีผู้เสียชีวิตแล้วกว่า 100 ราย ด้านประธานาธิบดี “โวโลดิเมียร์ เซเลนสกี” ผู้นำยูเครน ประกาศกฎอัยการศึกและตัดสัมพันธ์กับรัสเซีย และเรียกร้องให้ชาติตะวันตกยื่นมือเข้าช่วย
ประธานาธิบดี “โวโลดิเมียร์ เซเลนสกี” ผู้นำยูเครน
แต่จนถึงขณะนี้ก็ยังไม่มีชาติตะวันตกใด (หรือพันธมิตรของสหรัฐฯ) ได้ยื่นมือเข้าไปช่วย มีเพียงแต่การประณามออกสื่อเท่านั้น
รัสเซียโจมตีทางอากาศในยูเครนเมื่อวันที่ 24 กุมภาพันธ์ 2022 (ตามเวลาท้องถิ่น)
แล้วทำไมสงครามระหว่างยูเครนกับรัสเซียถึงสำคัญจนชาวโลก รวมทั้งไทยต้องสนใจ? อยากรู้มั้ยว่าทำไมถึงเกิดสงครามระหว่างยูเครนกับรัสเซีย? จุดประสงค์คืออะไร? แล้วใครได้อะไรจากเหตุการณ์นี้? แล้วจะเกิดอะไรขึ้นหลังสงครามยุติ ตามไปอ่าน 9 ข้อนี้เลย
1. เบื้องหลังความขัดแย้งระหว่างยูเครนกับรัสเซีย
กลุ่มยุวชนแดงบนถนนใกล้กับสำนักงานใหญ่ของบอลเชวิคในเมืองเปโตรกราดในช่วงสงครามกลางเมืองรัสเซีย
ในปี 1917 ส่วนตะวันตกของยูเครนได้รวมเข้ากับสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตยูเครนและทั้งประเทศก็กลายเป็นส่วนหนึ่งของสหภาพโซเวียต ก่อนจะได้รับเอกราชหลังจากการล่มสลายของสหภาพโซเวียตในปี 1991 นั่นหมายความว่า ยูเครนเคยเป็นส่วนหนึ่งของประเทศรัสเซียมาก่อน
และความสัมพันธ์ของสองประเทศก็เริ่มแตกขึ้นเมื่อ “วิคเตอร์ ยานูโควิช” ประธานาธิบดียูเครนที่มีใจเอนเอียงอยู่ข้างรัสเซียซะมากกว่าชาติตัวเองได้ตัดสินใจตัดความสัมพันธ์ทางการค้ากับสหภาพยุโรป เนื่องจากต้องการสนับสนุนความสัมพันธ์กับรัสเซีย การตัดสินใจดังกล่าวนำไปสู่การประท้วงใหญ่และทำให้เขาถูกถอดออกจากตำแหน่งผู้นำประเทศในปี 2014
แผนภาพบอกแต่ละประเทศชี้ว่า “ไครเมีย” เป็นของยูเครนหรือของรัสเซีย งดออกเสียง หรือไม่มาร่วมออกเสียง
หลังจากนั้นรัสเซียตอบโต้ด้วยการผนวกคาบสมุทรไครเมียของยูเครนและอยู่เบื้องหลังกลุ่มกบฏแบ่งแยกดินแดนที่ปะทุขึ้นในภาคตะวันออกของยูเครน แน่นอนว่าไม่มีชาวยูเครนคนไหนปราบปลื้มนักที่ประเทศแตกแยก และทั้งสองประเทศก็เกิดปะทะกันไปมา อย่างที่กรุงเคียฟ เมืองหลวงของยูเครน ต้องมีผู้เสียชีวิตมากกว่า 14,000 คน ในสงครามดอนบัสช่วงปี 1870-1990
และล่าสุดที่เป็นปัญหาบิ๊กเป้งจุกในอกยูเครนคือ การที่ประธานาธิบดี “วลาดิเมียร์ ปูติน” ของรัสเซีย ออกปากย้ำแล้วย้ำเล่าว่า การที่ยูเครนคิดจะเข้าร่วมนาโต้ (NATO) เป็นสิ่งที่ห้ามอย่างยิ่ง และยิ่งกังวลหนักขึ้น เมื่อสมาชิกนาโต้จะจัดตั้งศูนย์ฝึกของกองทัพในยูเครน เพราะนั้นเปรียบเหมือนกับยูเครนเปิดให้ทหารของชาตินาโต้เข้ามาในประเทศ ทั้งที่ยังไม่ทันได้เข้าเลย (เพราะอาจจะไม่ได้เข้า แต่โดนเข้ามาตั้งฐานทัพแล้ว จะไล่ออกไปง่าย ๆ ก็ไม่ได้ซะด้วย)
2. สิ่งที่รัสเซียต้องการจากวิกฤตนี้
หลายคนอาจคิดว่ารัสเซียแค่ไม่อยากให้ยูเครนนั้นเข้าร่วมกับนาโต้ (NATO) แต่อันที่จริงแล้ว รัสเซียมีฝัน (ฝันของปูติน) ที่ต้องการจะรวมชาติอีกครั้งเป็น “สหภาพโซเวียต” ที่ยิ่งใหญ่เหมือนเดิม และการได้ยูเครนมาเป็นทองแผ่นเดียวกันก็เป็นการกันอิทธิพลของชาติตะวันตกเข้ามาในรัสเซีย อีกทั้ง ยังช่วยให้การเดินทางข้ามผ่านแดนบริเวณไครเมียนั้นง่ายมากขึ้น ขณะเดียวกันก็ได้เป็นเจ้าน่านน้ำแห่งทะเลดำ สามารถวางกองเรือรบป้องกันประเทศได้รอบด้าน จะมาสอดแนมหรือแอบตั้งเรือรบกดดันพี่หมีขาว ก็เตรียมเจอดี เด็กดื้อจะโดนอะไรนะ?
3. ยูเครนจะเข้าร่วมนาโต้ (NATO) ได้หรือไม่?
ยูเครนไม่ได้เป็นสมาชิกนาโต้ (NATO) แต่ต้องการจะเป็น เพื่อเป็นพันธมิตรกับชาติพันธมิตรอย่างสหรัฐฯ อังกฤษ ฝรั่งเศส แคนาดา และอีกมากมาย แต่ก็มีแนวโน้มว่าจะเป็นไปได้ยาก เพราะถ้าหากยูเครนเข้าร่วมนาโต้ก็จะทำให้หลายประเทศในนาโต้ที่มีความสัมพันธ์อันดีงามกับรัสเซีย เป็นอันว่าอาจต้องเกิดรอยร้าว ซึ่งไม่มีใครอยากเสี่ยง
การขยายตัวของนาโต้ทำให่รัสเซียไม่พอใจ
อย่างไรก็ตามก็มีสื่อมวลชนสหรัฐฯ เคยถามประธานาธิบดีสหรัฐฯ “โจ ไบเดน” ว่าสนับสนุนให้ยูเครนเข้าร่วมเป็นสมาชิกของนาโต้ (NATO) หรือไม่? แต่เขาก็ยังตอบแบบคลุมเครือ
4. รัสเซียบุกเข้ายูเครนได้อย่างไร?
กองทัพรัสเซียล้อมยูเครน
รัสเซียได้ส่งกองทัพทหารและขนยุโธปกรณ์พร้อมบุกเข้ายูเครนทันทีเมื่อได้รับคำสั่งจากผู้นำรัสเซีย “วลาดิเมียร์ ปูติน” ตั้งแต่ 2-3 วันที่แล้ว โดยล้อมทุกด้านของยูเครนที่ติดกับพรมแดนรัสเซีย ไม่ว่าจะฝั่งเหนือ ตะวันออก และใต้ และขอความร่วมมือจากประเทศเพื่อนบ้านของเคียงที่เป็นพันธมิตรอย่างเบลารุส รวมทั้งกบฏแบ่งแยกดินแดนในยูเครน
5. ทีมยูเครน-ทีมรัสเซีย
หากพูดให้เห็นภาพชัด ๆ “ทีมยูเครน” นั้นมีคนสนับสนุนเป็นชาติพันธมิตร เช่น สหรัฐฯ, อังกฤษ, ฝรั่งเศส, เยอรมนี, ญี่ปุ่น, แคนาดา และอื่น ๆ ขณะที่ “ทีมรัสเซีย” มีผู้สนับสนุนเป็นชาติที่เดิมมาจากคอมมิวนิสต์ (และบางประเทศก็ยังเป็นคอมมิวนิสต์) เช่น จีน, เกาหลีเหนือ, อิรัก, ซีเรีย เป็นต้น ส่วนประเทศไทยเราไม่ออกตัวแรง เพราะเราคือ “ศรีธนญชัย”
6. ทำไมสหรัฐฯ ต้องเป็นเดือดเป็นร้อน?
“โจ ไบเดน” ประณามการบุกรุกยูเครนของกองทัพรัสเซีย (ปูติน)
เนื่องจากยูเครนไม่ได้เป็นสมาชิกนาโต้ (NATO) สหรัฐฯ และพันธมิตรยุโรปส่วนใหญ่จึงสั่งไม่ส่งทหารเข้าไปในประเทศยูเครน เพื่อช่วยปกป้องดินแดนของตัวเอง แต่ประเทศสมาชิกได้จัดหายุทโธปกรณ์ทางการทหาร เงินสด และการสนับสนุนทางการฑูตแทน
กองทัพอังกฤษเข้ามาตรวจสอบการวางยาพิษสายลับรัสเซียในอังกฤษ เมื่อ 11 มีนาคม 2018
หากจะบอกว่าสหรัฐฯ อยากค้าขายกับยูเครนก็คงไม่ใช่ เพราะว่าไม่ใช่คู่ค้าสำคัญ และเป็นภัยคุกคามต่ออาณาเขตหรืออธิปไตยของสหรัฐฯ แม้จะไม่ได้โดยตรง แต่ก็จะใช้ยูเครนเพื่อเป็นเครื่องมือในการควบคุมรัสเซียจากการอ้างสิทธิ์ในไครเมีย ไปจนถึงการวางยาพิษผู้เห็นต่าง (สายลับ) กับรัฐบาลของตัวเองในอังกฤษ ไม่เห็นด้วยในดินของอังกฤษ และขัดขวางการคว่ำบาตรของสหประชาชาติต่อระบอบอัสซาดในซีเรีย
7. ความเห็นของชาวยูเครนและชาวรัสเซียต่อสถานการณ์อันตึงเครียด
ภาพประชาชนหลายพันคนในกรุงมอสโกของรัสเซียประท้วงต่อต้านสงคราม เมื่อวันที่ 15 มีนาคม 2015
จากการอ่านและตามดูคลิปของชาวรัสเซียและยูเครนทั้งในและนอกพื้นที่สงครามระหว่างยูเครนกับรัสเซียที่กำลังเกิดขึ้นอยู่นี้บนหลากหลายแพลตฟอร์ม พบว่าความเห็นส่วนใหญ่ของชาวยูเครนไม่ได้ชื่นชอบการตัดสินใจของผู้นำรัสเซียนัก แน่นอนล่ะ เพราะกระทบต่อการดำรงชีวิตประจำวัน จากเคยอยู่อย่างมีความสุขตามอัตภาพ กลับต้องอยู่กลางสงครามซะงั้น แต่พวกเขาก็ไม่เชื่อว่ารัสเซียจะกล้ายิงถล่มและทำลายเมืองยูเครนจนราบคาบ เพราะยูเครนก็เป็นส่วนหนึ่งของรัสเซียมาก่อน มีวัฒนธรรมที่เหมือนกับคนรัสเซีย ขณะที่ชาวรัสเซียเองก็ไม่ได้เห็นด้วยกับการทำสงคราม แต่ก็มีน้อยนิดที่ลุกขึ้นมาต่อต้าน “วลาดิเมียร์ ปูติน” อย่างออกนอกหน้าทั้งบนโซเชียลและในโลกออฟไลน์
8. ผลกระทบจากสงครามระหว่างยูเครนกับรัสเซีย
ขณะที่ราคาทองและน้ำมันโลกได้รับผลกระทบพุ่งกระฉูด ตรงข้ามกับหุ้นและเงินดิจิทัลที่ร่วงดิ่งพสุธา และยังมีสินค้าอื่น ๆ ที่จะได้รับผลกระทบราคาพุ่งสูงขึ้น เช่น ปุ๋ย เหล็ก เป็นต้น เพราะประเทศที่ก่อสงคราม เป็นผู้ส่งออกสินค้าเหล่านี้
9. แล้วจะเกิดอะไรขึ้นหลังจากสิ้นสุดสงครามระหว่างยูเครนกับรัสเซีย
เนื่องจากตอนนี้รัสเซียได้ใช้ยุทธการโอบล้อมบุกยูเครนทุกทิศทาง ไม่ว่าจะทางอากาศและภาคพื้นดิน โดยใช้ขีปนาวุธและระเบิดจริงหวังปิดเกมในเวลาอันสั้น เพราะนาโต้ (NATO) ได้ออกตัวแล้วว่า “จะไม่ส่งทหารไปช่วย” ทำให้ยูเครนต้องเดียวดายในสนามรบ ก็พอจะเห็นลางแล้วว่ารัสเซียใกล้ปิดเกมสงครามนี้แล้ว
สหรัฐฯ ได้คาดการณ์ว่าการโจมตีของรัสเซียเพื่อยึดกรุงเคียฟของยูเครน อาจทำให้มีพลเรือนเสียชีวิตถึง 50,000 คน ในจำนวนนี้รวมทหารยูเครนและรัสเซียหลายพันนายด้วย ขณะที่ประเทศต่าง ๆ ในยุโรปเตรียมรับชาวยูเครนหลายแสนคนที่หลบหนีการโจมตีเข้าประเทศ
ส่วน “โจเซฟ บอร์เรลล์ (Josep Borrell)” หัวหน้าหน่วยงานด้านการทูตแห่งสหภาพยุโรป ยังให้คำมั่นว่าจะคว่ำบาตรทางการเงินที่เข้มงวดที่สุดเท่าที่เคยมีมากับรัสเซีย ส่วนสหรัฐฯ และอังกฤษเคยพูดถึงการคว่ำบาตรเนื่องจากพุ่งเป้าไปที่ประธานาธิบดีรัสเซีย ในกรณีที่กองทัพทวีความรุนแรงขึ้น
และนี่เป็นข้อมูลที่เพื่อน ๆ ต้องรู้ แต่ยังมีอีกมากมายที่ยังไม่ได้บอกเล่า หากมีสถานการณ์ความคืบหน้าเกี่ยวกับสงครามยูเครนกับรัสเซียอะไรอีก The Joi จะรีบนำมาบอกต่อเพื่อน ๆ ไม่ให้ตกข่าวกันอย่างแน่นอน!
ที่มาข้อมูล: กรุงเทพธุรกิจ, ไทยรัฐออนไลน์, ประชาชาติธุรกิจ, The Standard, Aljazeera, Reuters และ CBS News
อ่านบทความที่เกี่ยวข้อง: สงครามไม่เคยส่งผลดี… ชาวยูเครนโพสต์ “ยังไม่อยากตายเพราะยังไม่รู้ตอนจบของวันพีซ”
อ่านบทความที่เกี่ยวข้อง: เปิดรายชื่อ 10 ประเทศที่มีความสุขน้อยที่สุดในโลกปี 2021
อ่านบทความที่เกี่ยวข้อง: ทัวร์ลงบริษัทจัดงานศพรัสเซีย! หลังโปรโมตบริการด้วยนางแบบเซ็กซี่นุ่งแค่ชุดชั้นใน
